معرفی جامع گرایش عملیات و زنجیره تامین کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار MBA
مقدمه
مایکل پورتر در تعریف زنجیره ارزش چنین می‌گوید: زنجیره تامین مشتمل بر تمام فعالیت‌های لازم به منظور ارائه محصولات و یا خدمات به مشتری نهایی است. بر این اساس، کلیه فعالیت‌های مرتبط با جریان مواد و کالا و تبدیل آن‌ها از مرحله تهیه مواد اولیه تا تحویل کالای آماده به مصرف‌کننده نهایی و جریان‌های اطلاعاتی مربوطه در این حوزه قرار می‌گیرد. بدین ترتیب، تامین‌کنندگان مواد اولیه و قطعات، سازندگان، توزیع‌کنندگان، عمده‌فروشان، خرده‌فروشان و مصرف‌کنندگان نهایی نیز از عناصر هر زنجیره تامینی هستند. استراتژی مدیریت زنجیره تأمین همسو با کاربر نهایی، کلید موفقیت است.
فهرست مطالب
معرفی گرایش عملیات و زنجیره تامین MBA
با افزایش روند جهانی شدن، مدیریت زنجیره تامین اتوماتیک‌تر و در عین حال پیچیده‌تر شده است. این روند به نوبه خود، تقاضا برای مدیران ماهر را افزایش داده است که به دانش خاص مرتبط با این حوزه مانند عملیات، تدارکات و تجزیه و تحلیل مسلط هستند. برنامه‌های MBA برای برآورده ساختن تقاضا برای مدیران با مهارت‌های خاص زنجیره تامین، شروع به گنجاندن موضوعات خاصی در برنامه درسی خود کرده‌اند. مهم‌ترین مهارت‌های مدیریت پروژه و زنجیره تامین توانایی مذاکره موفقیت‌آمیز برای جذب منابع، بودجه‌ها و برنامه‌هاست که به درجه بالایی از سازماندهی شخصی و رویکردی پیشگیرانه برای برنامه‌ریزی احتیاج دارند. در گرایش زنجیره تامین موضوعاتی مانند تدارکات، آمار، مدیریت تقاضا، بهینه‌سازی، استراتژی عملیات، مدیریت استراتژیک زنجیره تامین، طراحی و تحلیل سیستم‌های تولیدی، مدیریت موجودی و انبار، لجستیک، مدیریت ریسک و ارتباط با تامین‌کنندگان مطرح می‌شود.
از پرتکرارترین سوالاتی که ذهن اکثر دانشجویان را مشغول می‌کند این است که آیا با مدرک کارشناسی غیر مرتبط می‌توان وارد گرایش‌های مختلف کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار شد؟ در پاسخ باید گفت بله؛ در حال حاضر محدودیتی برای این مسئله وجود ندارد و بسیاری از دانش‌آموختگان رشته‌های علوم انسانی، فنی و مهندسی و … در این رشته ادامه تحصیل می‌دهند.
واحدهای درسی گرایش عملیات و زنجیره تامین MBA
برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد MBA عملیات شرح زیر است:
- دروس عمومی: ۱۱ درس شامل ۸ درس الزامی + ۳ درس اختیاری
- دروس تخصصی: ۴ درس شامل ۱ الی ۲ درس الزامی + ۲ الی ۳ درس اختیاری
- پایان‌نامه: ۲ درس معادل ۶ واحد
دروس عمومی الزامی:
اصول حسابداری – تحلیل‌های کمّی در مدیریت – رفتار سازمانی – اقتصاد مدیریت – مدیریت مالی بنگاه‌ها – برنامه‌ریزی استراتژیک – مدیریت بازاریابی – مدیریت عملیات
دروس عمومی اختیاری:
سه درس اختیاری عمومی از همه دروس دانشکده می‌تواند انتخاب شود.
دروس مقابل هم علاوه بر دروس تخصصی گرایش‌ها قابل اخذ هستند: حقوق تجارت – روش‌های تحقیق در مدیریت
دروس تخصصی گرایش عملیات:
مدیریت زنجیره تامین (الزامی) مدیریت داده‌محور کسب‌وکار مدیریت پروژه
مدیریت کیفیت استراتژی عملیات مدیریت توسعه محصول
تدارکات و قراردادها مدیریت خدمات مدیریت محصول
مباحث منتخب در مدیریت عملیات نظریه بازی برای مدیران مدیریت درآمد و قیمت‌گذاری
مدیریت فروش و خرده‌فروشی مدل‌های کسب‌وکار پلتفرمی تحوّل دیجیتال
تجارت الکترونیک
مهارت‌های لازم برای گرایش MBA
مهارت‌های لازم برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان گرایش زنجیره تامین و عملیات کسب و کار عبارتند از:
- ارتباطات و شبکه‌سازی
- انعطاف‌پذیری
- آنالیز مالی مناسب
- رهبری
- برنامه‌ریزی
- کنترل موجودی
- آشنایی مناسب با تدارکات
- مدیریت تامین
- فروش و برنامه‌ریزی عملیات
- تجزیه و تحلیل تقاضا
- استراتژی‌های بازاریابی کسب و کار
- فن بیان و مذاکره
- آشنایی با نرم‌افزارهای مورد نیاز
- تسلط مناسب بر زبان انگلیسی
بررسی بازار کار گرایش عملیات و زنجیره تامین MBA
در خصوص بازار کار برای فارغ‌التحصیلان MBA عملیات و زنجیره تامین می‌توان به عناوین شغلی ذیل اشاره کرد:
- تحلیلگر کسب و کار
- مدیر برنامه‌ریزی تقاضا
- مدیر لجستیک و توزیع
- تحلیلگر لجستیک
- مدیر عملیات
- برنامه‌ریز تولید
- مدیر پروژه
- کارشناس تامین منابع
- مدیر تدارکات استراتژیک
- مدیر زنجیره تامین
به عنوان مدیر زنجیره تامین، شما باید بر تمامی عملیات زنجیره تامین که ممکن است شامل خرید و همچنین موجودی مواد باشد، مدیریت و نظارت کنید.
ممکن است از شما خواسته شود که فروشندگان موضوع مورد نظر سازمان را جستجو و انتخاب کنید. شما باید مهارت‌های تحلیلی و ارتباطی داشته باشید تا در مورد راه‌هایی برای بهبود و بهره‌وری، کارایی و کیفیت همه عملیات‌ها پیشنهاد دهید.
شما مشکلات مربوط به محصول را هماهنگ و حل خواهید کرد و ممکن است در ساعات غیرمعمول از شما خواسته شود که این کار را انجام دهید؛ زیرا تعدادی از عملیات ها ۲۴ ساعت و ۷ روز هفته انجام می‌شود. شما به عنوان مدیر عملیات و زنجیره تامین باید از قضاوت درستی برخوردار باشید و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنید تا اطمینان حاصل کنید که شرکت و یا سازمان به هدف مورد نظر دست پیدا می‌کند.
جهت آشنایی بهتر و دقیق‌تر با گرایش عملیات ارشد MBA، به فایل صوتی زیر از آقای محمدرضا طیبی، دانشجوی گرایش عملیات MBA شریف توجه کنید:
گرایش عملیات و زنجیره تامین MBA در خارج از کشور
گرایش عملیات و زنجیره تامین MBA از رشته‌های پرطرفدار و پولساز برای مهاجرت به خارج از ایران است و زمینه انجام این کار نیز فراهم است اما به نسبت سایر گرایش‌ها دشواری بیشتری خواهد داشت. تجربه کاری و مهارت‌های عملی مانند تسلط بر نرم‌افزارهای مورد نیاز عنصر اصلی در پذیرش شماست؛ برای فعالیت در این رشته باید توجه داشته باشید که مهارت‌های مورد نیاز بر اساس صنعت و نوع سازمان، متفاوت خواهد بود.
برخی از بهترین دانشگاه‌های پذیرنده MBA رفتار سازمانی و منابع انسانی در دنیا
- Krannert School of Management
- Ross School of Business
- W. P. Carey School of Business - Arizona State University
- Rutgers Business School
- Rotterdam School of Management, Erasmus University
- University of Washington- Michael G. Foster School of Business
- Raymond J. Harbert College of Business
- Eli Broad College of Business
- Richard A. Chaifetz School of Business
سخن پایانی
در این مقاله سعی برآن شد تا شما را با گرایش عملیات و زنجیره تامین رشته MBA و موارد تحصیلی، بازار کار، مهارت‌های مورد نیاز برای وارد شدن به موقعیت شغلی در خصوص این رشته و مهاجرت به خارج از ایران آشنا کنیم. این رشته واردهای حوزه‌های تخصصی شده و فرد خبره در این رشته می‌تواند مسیر بسیار خوبی را پیش روی خود ببیند.