اشتباهات خلاصه نویسی
مقدمه
مسیر پرفراز و نشیب کنکور کارشناسی ارشد و دکتری با رعایت برخی نکات اصولی تبدیل به تجربه‌ای شیرین و رضایت‌بخش خواهد شد. در هنگام شروع فرآیند مطالعه، مشاوران با تجربه شما را با انجام کارهایی چون خلاصه نویسی، جمع‌بندی دروس، شرکت در کلاس‌های کمک آموزشی و آزمون‌های آزمایشی آشنا می‌کنند.
خلاصه نویسی موضوعی است که علاوه بر راحت کردن مرور مطالب درسی، به تثبیت مفاهیم در ذهن داوطلبان نیز کمک شایانی می‌کند. گاهی اوقات برخی از افراد از خلاصه نویسی‌ها نتیجه‌ی لازم را کسب نمی‌کنند و از این جهت انجام آن را بیهوده می‌دانند.
در این مقاله قصد داریم تا به تعریف کاملی از خلاصهنویسی، اهمیت و نکات مرتبط با آن و همچنین بررسی اشتباهات خلاصه نویسی بپردازیم.
خلاصه نویسی چیست؟
فن خلاصه نویسی در نگارش به معنای نوشتن یک متن در قالبی کوتاه‌تر است؛ البته بدون آن که تاثیری بر معنای آن داشته باشد. از فن خلاصه نویسی به عنوان نوعی ایجاز نام برده می‌شود؛ به این معنا که مقصود در کوتاه‌ترین حالت ممکن بیان می‌شود. هدف از خلاصه نویسی این است که، خواننده بتواند بدون صرف وقت، به جزئیات و نکات با اهمیت دست پیدا کرده و به منظور اصلی و هدف نویسنده پی ببرد.
خلاصهنویسی قسمت مهمی از مطالعه است که علاوه بر کمک به درک بهتر مطالب، باعث تمرکز بیشتر در داوطلبان شده و به این واسطه زمان کمتری به مرور مطالب درسی اختصاص داده می‌شود.
خلاصه نویسی‌ها جزو مهمترین منابع داوطلبان در اوقات فراغت و زمان دوره کردن مباحث درسی به حساب می‌آید.
یکی از با اهمیت‌ترین دلایل خلاصه نویسی، افزایش مهارت داوطلبان در فهمیدن و به خاطر سپردن مباحث درسی و پیاده سازی آنها به زبان و روش خودشان است؛ اما توجه داشته باشید که اشتباهات خلاصه نویسی مانع از بازدهی کامل آن خواهند شد.
به طور کلی دلایل مهم بودن خلاصه نویسی عبارتند از:
- مطالعه دقیق و عمیق مباحث درسی است.
- حجم کمتر اما نکات بیشتری برای مطالعه در اختیار داوطلبان قرار میگیرد.
- اگر خلاصه نویسی به صورت اصولی صورت گیرد، در موفقیت کنکور نقش کلیدی خواهد داشت.
- کمک می‌کند تا تمامی مطالب را در کتب درسی، کتاب‌های آموزشی و جزوات در یکجا جمع‌آوری شده و از پراکنده خوانی جلوگیری می‌کند.
چرا خلاصه نویسی کنیم؟
- با کمک خلاصهنویسی برای کنکور می‌توانید از یادگیری و تثبیت مفاهیم در ذهن خود مطمئن شوید و میزان تسلط خودتان را بسنجید.
- دقت و تمرکز خد را در مطالعه بالا می‌برید.
- مرور مطالب به کمک خلاصه برداری، راحت‌تر می‌شود.
- با استفاده از روش‌های خلاصه برداری، در ماه‌های پایانی نزدیک به کنکور با خیال راحت‌تر مطالب را مرور کرده و زمان بیشتری را به حل تست‌ها اختصاص می‌دهید.
اهمیت خلاصه نویسی برای کنکور
درس خواندن برای کنکور، با مطالعه‌های شب امتحان متفاوت است. در واقع داوطلبان باید تمام مطالبی را که می‌خوانند به حافظه بلندمدت خود بسپارند که خلاصه نویسی دقیقاً همین کار را به بهترین شکل برای آنها انجام می‌دهد. یکی از مهمترین فواید خلاصه نویسی این است که تا 70% مطالب درسی به حافظه بلند مدت شما انتقال داده می‌شود.
با توجه به حجم زیاد دروس کنکور کارشناسی ارشد و دکتری، دوباره خوانی کتاب‌ها بسیار زمان‌بر و خسته کننده خواهند بود؛ به همین دلیل است که خلاصه نویسی بار دیگر نقش پررنگ خود را به نمایش می‌گذارد و علاوه بر تسریع کارها، از بار روانی مرور حجم زیاد مطالب می‌كاهد.
اهداف خلاصه نویسی
- افزایش میزان اعتماد به نفس
- فکر کردن به اطلاعات ورودی و عمیق شدن آنها در ذهن
- سازماندهی اطلاعات دریافت ورودی
- انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت
- تداعی معانی و همبستگی مطالب
اشتباهات خلاصه نویسی
خط کشیدن زیر همه مطالب
اولین مورد از اشتباهات خلاصه نویسی، زمانی که شروع به مطالعه کتابی می‌کنید، احتمالا با این مسئله رو به رو می‌شوید که شروع به خط کشیدن زیر تمام جملات کرده و هنگامی که برای بار دوم شروع به خواندن می‌کنید، با کتابی مواجه‌اید که زیر تمامی سطرهای آن خط کشیده شده است و در اینجاست که به مشکل در مطالعه مجدد مباحث بر می‌خورید؛ زیرا تشخیص جملات و کلمات مهم از باقی جملات متن درس غیر ممکن خواهد شد. برای پرهیز از این کار، در دور اول دست به متن کتاب نزنید و پس از تست زدن و هنگام مرور، نکات مهم را علامت‌گذاری کنید.
توجه نکردن به کلمات کلیدی و کلیات فصل
یکی از مشکلاتی که داوطلبان با آن مواجه هستند، توجه نداشتن به اصل موضوع هر فصل و درگیر حفظ کردن و نوشتن مطالب جزئی و غیرمهم شدن است. این مشکل معمولاً به علت استرس و یا کمبود زمان رخ می‌دهد.
اگر بتوان قبل از خواندن مطالب هر فصل، با کلیت و ساختار آن به خوبی آشنا شد، علاوه بر اینکه سرعت مطالعه افزایش می‌یابد، قدرت فهم و یادگیری نیز بیش از پیش خواهد شد. در این روش شما از کل به جزء حرکت می‌کنید و در هنگام مطالعه قدرت تشخیص مطالب و کلمات مهم از غیر مهم را خواهید داشت.
تکرار جملات کتاب در خلاصه نویسی
یکی دیگر از اشتباهات خلاصه نویسی، تکرار جملات کتاب در یادداشت‌ها است داوطلبان گمان می‌کنند تمامی جملات کتاب حاوی نکات تستی مهم هستند که نیاز به نوشته شدن دارند. اما در واقع اینطور نیست.
شما در ابتدا باید مبحث مورد نظر خود را به درستی مطالعه و درک کنید و مطالب را در ذهن خود ثبت کرده بعد از گذشتن از این مرحله، شروع به نوشتن نکات کلیدی به زبان خود کنید. در نظر داشته باشید خلاصه نویسی چکیده ذهنی شما از مطالب درسی است؛ نه تکرار جملات کتاب.
پرهیز در استفاده زیاد از علائم اختصاری
برای اینکه بتوانید مطالبی را که می‌خوانید دسته‌بندی کنید، بهتر است تا از علائم اختصاری استفاده کنید. اما استفاده زیاد از علائم و یا استفاده ازعلائم اختصاری پیچیده می‌تواند تمرکز شما را برهم بزند. در نتیجه استفاده زیاد از علائم اختصاری نه تنها کمکی به دانشپذیران نمی‌کند، بلکه ذهن آنها را نیز آشفته خواهد کرد.
استفاده بیش از اندازه از هایلایترها
شاید رایج‌ترینِ اشتباهات خلاصه نویسی، استفاده از هایلاترها و علامت‌دار کردن مطالب کلیدی و مهم می‌تواند به حفظ و به خاطر سپردن آنها به داوطلبان کمک بسیاری کند. اما نکته اصلی، در این مورد استفاده به اندازه از هایلایترها است.
داوطلبان باید به این مطلب توجه داشته باشند که استفاده از رنگ‌های گوناگون و شلوغ کردن صفحات کتاب نه تنها سودی نخواهد داشت، بلکه باعث سردرگمی در هنگام مطالعه می‌شود. در صورتی که به اسفاده از این نوع نوشت افزارها علاقه‌مندید، بهتر است یک یا دو رنگ را مخصوص هایلایت کردن مطالب و نکات مهم در نظر داشته باشید.
پراکنده نویسی
نظم داشتن در هر مقوله‌ای از اهمیت بسیاری برخوردار است و کار را برای افراد راحت‌تر می‌کند؛ این مورد درباره خلاصهنویسی نیز صادق است. بهتر است خلاصه‌هایتان را در برگه‌های جداگانه و پراکنده ننویسید؛ بلکه دفتری را برای این کار اختصاص دهید تا همه مطالب را در یک جای مشخص داشته باشید.
پراکنده نویسی باعث می‌شود گاهی اوقات زمان زیادی را برای یافتن مطلبی که نیاز به مرور آن را دارید بگذارید و همین امر حواس و تمرکز شما را از بین خواهد برد.
حجم زیاد خلاصه‌ها
آخرین مورد از اشتباهات خلاصه نویسی، خلاصه نویسی نوعی هنر محسوب می‌شود. این که شما توانایی خلاصه کردن مطالب درسی در قالب جملاتی کوتاه، اما با اهمیت را داشته باشید بسیار ارزشمند است. اما بسیاری از افراد گمان می‌کنند خلاصه نویسی یعنی نوشتن دوباره مطالب درسی با همان حجم کتب اصلی درصورتی که خاصیت این کار راحت‌تر کردن مطالعه و استفاده کمتر از زمان است.
باید در نظر داشته باشید تا خلاصه نویسی خود را در قالبی درست انجام دهید و به سراغ جملات کلیدی و نکات مهم رفته و از نوشتن جملات حاشیه‌ای بپرهیزید تا بیشترین بهره‌وری را از مرور یادداشت‌های خود داشته باشید. حجم بیشتر خلاصه به معنای بهتر بودن آن نیست.
نکات مربوط به اشتباهات خلاصه نویسی
- همزمان با خواندن مطالب خلاصه نویسی نکنید، اینکار منجر به کند شدن مطالعه و از بین رفتن تمرکز می‌شود و از بزرگترین اشتباهات خلاصه نویسی است. ابتدا یک دور از روی فصل مورد نظر بخوانید تا دید کلی نسبت به مفهوم مطالب پیدا کنید؛ سپس مطالعه عمیق داشته باشید تا مفاهیم در ذهنتان به درستی جای گیرند. در نهایت می‌توانید مطالبی را که در ذهن دارید و از قسمت‌های مهم نیز محسوب می‌شوند، در دفتر خلاصهنویسی خود یادداشت کنید.
- استفاده از علائم و اعداد در خلاصه نویسی از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا تنها شما هستید که معانی و مفهوم هر علامت را دانسته و با دیدن آنها نکته و مطلب مورد نظر در ذهنتان جرقه می‌خورد.
- مرور هر شب خلاصه نویسی را در برنامه خود بگنجانید و با خواندن یادداشتهایتان سعی کنید مطالب اصلی کتاب را به خاطر آورید این کار تاثیر به سزایی در تثبیت شدن مفاهیم در ذهن داوطلبان دارد.
- از پراکنده نویسی پرهیز کنید.خلاصه‌ها را به ترتیب و در دفتری مخصوص بنویسید.
- لازم نیست تا تمام مطالب کتاب را خلاصه نویسی کنید. گاهی برخی از قسمت‌ها نیازی به خلاصه شدن ندارند. بهتر است وقت و تمرکز خود را به بخش‌های مهم اختصاص دهید.
- کلمات و عبارات کلیدی هر فصل را مشخص کنید تا با دیدن آنها تمامی مطالب و جزئیات برایتان تداعی شود.
- خلاصه نویسی باید مختصر و کوتاه باشد و منظور مطلب را برساند؛ بنابراین نباید تمامی جملات کتاب را یادداشت کنید.
- نظم و ترتیب را در خلاصه نویسی فراموش نکنید؛ زیرا به همگام مرور بهتر از یادداشتهایتان به ترتیب فصل‌های کتاب باشند تا نظم ذهنیتان برهم نخورد.
- بعد از هر خلاصه نویسی، پایین یادداشتهایتان تاریخ بزنید تا روز و زمان مطالعه را داشته باشید.
- در پایان هر هفته و هر ماه خلاصه‌هایتان را مرور کنید.
- خلاصه‌ها باید به روز شوند؛ علی‌الخصوص بعد از هر بار تست زدن بعضی از نکات باید اضافه یا حذف شوند.
- کلمات و عبارات اضافی را حذف کنید تا خلاصه‌هایتان مفیدتر و کاربردی‌تر شوند.
- سعی کنید در هنگام خلاصهنویسی حجم نوشته‌هایتان از مطالب درسی بیشتر نشود؛ زیرا در این صورت اصول اولیه خلاصه نویسی را زیر پا گذاشته‌اید و یادداشتهایتان کاربرد لازم را نخواهند داشت.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله خواندیم، خلاصه نویسی نقش مهمی در یادگیری و مرور مطالب داشته و در سال کنکور کمک بسیاری به متقاضیان کارشناسی ارشد و دکتری می‌کند؛ به این خاطر که سرعت مطالعه را افزایش داده و با نوشتن آن حس اعتماد به نفس در داوطلبان بیش از پیش می‌شود، زیرا خلاصهنویسی بر اساس آموزه‌هایی است که در ذهن افراد تثبیت شده‌اند.
همچنین در این مقاله به تعریف خلاصه نویسی و ضرورت نوشتن آن و همچنین اشتباهات خلاصه نویسی که ممکن است داوطلبان در هنگام نوشتن مرتکب شوند پرداختیم، در نهایت نکات مهم خلاصهنویسی را در اختیار شما عزیزان قرار دادیم تا به کمک آنها بتوانید خلاصه نویسی کامل، بینقص و کارآمد در دوران مطالعه خود برای کنکور داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید