نقش خانواده برای کسب موفقیت در کنکور
مقدمه
نیاز به حمایت شدن در هر دورهای از زندگی، مهم و ضروری است. انسان‌ها با درک شدن و حمایت توسط اعضا خانواده و دوستان خود میتوانند سخت‌ترین مشکلات را پشت سر بگذارند. در دوران کنکور و درس خواندن نیز این شرایط پا برجاست؛ داوطلبان کنکوری به دلیل فشار و استرس روحی و جسمی فراوانی که تحمل میکنند، نیاز دارند تا از جانب خانواده و نزدیکانشان حمایت دو چندان دریافت کنند تا بتوانند در شرایط سخت و ناامیدکننده، دلگرمی و امیدی برای ادامه دادن داشته باشند از این رو نقش خانواده برای کسب موفقیت در کنکور بسیار مهم است.
بسیاری از داوطلبان کنکور به دلیل شرایط جوی خانه و خانواده و عدم حمایت درست از جانب نزدیکان، نتوانستند به نتیجه دلخواه و مناسبی که در نظر داشتند دست پیدا کنند. این حمایت جنبه‌های مختلف عاطفی، مالی و … خواهد داشت. در این مقاله قصد داریم به عواملی بپردازیم که در جهت تقویت رابطه سالم و ایجاد شرایط مناسب برای داوطلبان به کمک خانواده فراهم میشود.
نقش خانواده در موفقیت داوطلبان کنکور | بایدها
بالا بردن اعتماد به نفس
اعتماد به نفس انسان‌ها از ابتدا تا حد زیادی در محیط خانواده شکل میگیرد. والدین وظیفه دارند تا شخصیت فرزندان خود را از کودکی تا نوجوانی شکل دهند و با انجام کارهایی که در این جهت کمک‌کننده هستند، باعث افزایش اعتماد به نفس در آنها شوند. ایجاد خودباوری و اعتماد به نفس زمینه‌ساز موفقیت انسان‌ها در تمامی مراحل زندگیشان خواهد شد. مقایسه کردن با سایر افراد، انتظارات غیرواقعی و اهداف بلندپروازانه، تصور اهدافی برای فرزندان که خود به آنها نرسیده‌اند و … از جمله مواردی است که به اعتماد به نفس در دوران کنکور لطمه می‌زند.
تفریح کردن
برنامه‌ریزی برای گذراندن وقت با فرزندان، یکی از اصلی‌ترین نکاتی است که والدین باید به آن توجه کنند. تفریح با گروه همسالان از نیازهای اساسی هر فرد است، اما جایگاه و نقشی را که اعضای خانواده در مسیر پیشرفت و موفقیت در زندگی شخصی، تحصیلی و کاری دارند را نباید دست کم گرفت.
وقت گذراندن با فرزندان و ایجاد روابط صمیمانه و دوستانه علاوه بر افزایش اعتماد طرفین باعث بهبود روابط عاطفی و نزدیکی اعضای خانواده به یکدیگر میشود به همین دلیل است که نقش خانواده برای کسب موفقیت در کنکور بسیار پررنگ است.
تشویق کردن
تشویق کردن فرزندان و استفاده از جملات انرژیبخش، یکی دیگر از وظایف اصلی والدین است که علاوه بر تاثیر مثبتی که در روحیه فرزندان دارد میتواند باعث پیشرفت آنها در تمامی زمینهها باشد. تاثیر مستقیم جملات انرژی بخش و تشویقهای پدر و مادر در بهبود شرایط روحی و روانی فرزندان را نباید نادیده گرفت.
این تشویق‌ها در قالب‌های مختلفی مانند هدایای کوچک، مهمانی‌های خارج از منزل و حتی تشکرها و تقدیرهای کلامی میتواند نقش بسیار مهمی در انگیزه‌بخشی برای موفقیت در کنکور داشته باشد.
حمایت
یکی از نیازهای اساسی داوطلبان کنکور حمایت شدن از سوی خانواده تحت هر شرایطی است. موفقیت و یا عدم موفقیت در کنکور، تاثیری در علاقه و طرز فکر پدر و مادر بر فرزند خود ندارند و این مسئله‌ای است که باید برای داوطلبان روشن شود. البته این مسئله باید برای والدین هم روشن باشد که کنکور صرفاً یک آزمون و یکی از راه‌های پیش روی فرزند آن‌هاست. ارزش وجودی انسان‌ها فراتر از درصد و رتبه کنکور است و عدم موفقیت در این آزمون نمیتواند تاثیری در محبت و علاقه والدین نسبت به فرزند خود داشته باشد.
هزاران راه و شغل برای موفقیت وجود دارد و همه آنها لزوماً از دانشگاه‌های مطرح کشور نمی‌گذرند؛ مگر چند نفر در مجموع در این دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل هستند؟ آینده شغلی و موفقیت تمام آنها تضمین شده است؟
فراهم کردن شرایط آرامش‌بخش
کاهش رفت و آمدها، کاهش صداهای مزاحم، رعایت برخی موارد در آشپزی (پرهیز از طبخ غذاهایی با بوی نامطبوع) و به طور کلی افزایش شرایط آرامش‌بخش در خانه برای آن دسته از خانوادههایی که داوطلب کنکوری دارند، ضروری است. اما نکته مهم در این رابطه رعایت اعتدال است. ایجاد محدودیت در ماه آخر برای به ثمر نشستن زحمات داوطلبان از نیازهای اصلی است؛ اما در نظر داشته باشید در صورت ایجاد محدودیتهای زیاد از حد، داوطلبان در تنگنا قرار خواهند گرفت و از نظر روحی آسیب خواهند دید؛ یعنی این فشار را روی خود حس میکند که تمام شرایط برای من فراهم شده است و حتماً حتماً باید نتیجه عالی بگیرم.
واقع‌گرایی و تعادل در هدف‌گذاری و انتظارات
واقعگرا بودن خانواده امری ضروری در زمینه آزمون کنکور و مسائل مربوط به آن است. گاهی اوقات برخی از والدین با وجود دانستن وضعیت تحصیلی داوطلب، به دلایل مختلف انتظاری فراتر از تواناییهای او دارند و این تصورات و متعاقب آن شرایطی که برای فرد ایجاد میکند، نه تنها در جهت پیشرفت او نخواهد بود، بلکه باعث تضعیف روحیه و دلسردی وی میشود. بهترین رویکرد خانواده در این زمینه این است که همیشه واقع بینانه با موضوعات برخورد کنند و انتظاری بیش از حد تواناییهای داوطلبان نداشته باشند.
همانطور که در موارد قبلی ذکر شد، کنکور تنها یک راه برای موفقیت است که آن هم تضمینی ندارد!
نقش خانواده در موفقیت داوطلبان کنکور | نبایدها
مقایسه ممنوع
مقایسه افراد با یکدیگر از اشتباهات جبران‌ناپذیر والدین است؛ به دلیل اینکه هر فرد شخصیت و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد و در نتیجه رویکرد و دستاوردهای آن با دیگری متفاوت است. این کار نه تنها باعث ایجاد استرس و اضطراب در داوطلبان میشود، در برخی موارد باعث بروز علائم افسردگی نیز خواهد شد؛ زیرا افراد گمان میکنند، کافی نیستند و این حس فقدان از نظر روحی آنها را در وضعیت نادرستی قرار می‌دهد.
سختگیری و کنترل
همانطور که گفتیم لازم است تا خانواده از برنامه درسی داوطلبان آگاه باشند اما این آگاهی نباید باعث بروز سختگیری‌ها و کنترل رفتار و کارهای فرد شود. باید در نظر داشت سختگیری و فشار آوردن به انسان‌ها در هر زمینه‌ای نتیجه‌ی مثبتی در پی نخواهد داشت.
صحبت مداوم درباره کنکور
اگر به صورت مداوم در رابطه با کنکور و یا حتی تلاش‌های فرزندتان صحبت کنید، به طور ناخواسته بار روانی منفی برای او ایجاد کرده و روتین زندگیاش را برهم می‌زنید. صحبت مداوم درباره کنکور و نتایج آن برای داوطلبان کنکور ارشد و دکتری که تحت فشار جسمی و روحی بسیاری هستند، نه تنها نکته مثبتی در روند مطالعاتی‌شان ایجاد نمیکند بلکه آنها را نگران و مضطرب می‌سازد.
دعوا و تنش
والدین باید از بروز تنش و درگیری‌های لفظی در خانه جلوگیری کنند. این مسائل علاوه بر ایجاد اضطراب، تمرکز داوطلبان را نیز کاهش می‌دهد. در نتیجه زمان و انرژی زیادی صرف مسائلی میشود که میتوان با مدیریت درست شرایط از بروز آنها جلوگیری کرد.
سخن پایانی
در این مقاله به بایدها و نبایدهایی پرداختیم که والدین و اعضای خانواده باید در دوران کنکور رعایت کنند. از آنجایی که خانواده و حمایت آن در هر برهه زمانی از زندگی افراد بسیار اثرگذار است و با توجه به مسیر پر فراز و نشیبی که داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد و دکتری پیش رو دارند، بهترین کمک و همدلی که میتوان در این مسیر برای آنها انجام داد، ایجاد شرایطی است که داوطلب در کنار تلاش و پشتکار خود بتواند در محیطی امن و آرام بهترین نتیجه را بگیرد.
دیدگاهتان را بنویسید