کند خوانی چیست؟ + 5 راهکار مقابله با آن

مقدمه

سرعت مطالعه مسئله‌­ای است که همیشه در طول زندگی از دوران ابتدایی تا امروز که برای کنکور کارشناسی ارشد و دکتری آماده می­‌شویم، همراه ما بوده است.

دانش­‌آموزان و دانشجویانی بودند که سریع‌­تر مطالعه درس­‌ها را به اتمام می‌­رساندند و به سراغ دور بعدی می‌­رفتند و گمان می­‌بردیم این سرعت آن­‌ها نوعی موفقیت است که شامل حال سایرین نمی­‌شود. در صورتی که در آن زمان با مشکلی به نام کند خوانی آشنا نبودیم تا بتوانیم درصدد برطرف کردن آن برآییم.

سریع بودن در روند خواندن دروس به عوامل متعددی بستگی دارد و داوطلبان هیچگاه نباید عملکرد مطالعه خود را با دیگران مورد سنجش قرار دهند. گاهی اوقات با درس­‌هایی مواجه می­‌شویم که از متن دشواری برخوردار هستند و برای فهم و درک آن­‌ها نیاز به مطالعه با سرعت پایین است؛ اما برخی دیگر از درس‌­ها که دارای متن روان و ساده‌­ای هستند را می‌­توان با سرعت بالاتر خواند. اما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که افزایش میزان سرعت، باعث کاهش کیفیت مطالعه و درک مفاهیم نشود. در این مقاله قصد داریم شما را با مشکل کندخوانی و علل آن آشنا سازیم و در ادامه به راه‌­حل­‌های مواجهه با این مسئله بپردازیم.

کند خوانی چیست؟

از جمله مشکلاتی که اکثر دانش‌­آموزان و دانشجویان و داوطلبان کنکور با آن دست و پنجه نرم می­‌کنند، کند­خوانی است. کند­ خوانی یکی از اختلالات مطالعاتی است که به عوامل متعددی بستگی دارد، در سنین متفاوتی ایجاد می­‌شود و در صورتی که فرد به برطرف کردن این مشکل نپردازد به مرور اختلال کند ­خوانی موجب ضعف و کاهش تمرکز و بازدهی وی در مراحل مختلف مطالعاتی می­‌شود.

بسیاری از افراد تصور می‌­کنند به دلیل ساعت مطالعه بسیار زیادی که داشته­‌اند، نتیجه مطلوبی در کنکور کاشناسی ارشد در انتظار آن‌هاست؛ اما با دیدن نتیجه چیز دیگری دریافت می­‌کنند که خلاف آن­ است که بعضاً باعث ایجاد دلسردی و گاهی افسرگی خواهد شد. از آنجایی که هر مشکلی راه­‌حلی با خود به همراه دارد، به بررسی راه‌­های غلبه بر این مشکل هم خواهیم رسید.

علل کندخوانی چیست؟

کند خوانی عوامل متعددی دارد که به برخی از آن‌ها می‌پردازیم. توجه داشته باشید که این عوامل به صورت کلی بیان شده‌اند و ممکن است برای همه صادق نباشند؛ برای مثال امکان دارد برخی افراد با بلندخوانی بازدهی بسیار بالایی به دست آوردند.

وسواس مطالعاتی

وسواس مطالعاتی در بسیاری از افراد وجود دارد و آنان گمان می‌­کنند با یک بار مطالعه متن درس را متوجه نمی‌­شوند و نیاز است بارها و بارها به مطالعه آن بپردازند. این کار نه تنها باعث پیشرفت در کار آن‌­ها نمی­‌شود، بلکه روز به­ روز روند مطالعه را کند­تر و کسل‌کننده‌­تر خواهد کرد.

برگشت چشمی داشتن

افرادی که از کند خوانی و سرعت پایین حین مطالعه رنج می‌­برند، اغلب دچار برگشت چشمی می­‌شوند؛ یعنی تا نیمه­‌های صفحه را می­‌خوانند و دوباره چشمشان به اول صفحه باز می­‌گردد و ممکن است چندین بار در طول مطالعه یک صفحه این اتفاق برایشان رخ دهد.

کلمه خوانی

افرادی که تندخوان هستند هنگام مطالعه یک عبارت را می­‌خوانند؛ اما افراد کندخوان هنگام درس خواندن کلمه به کلمه پیش می‌­روند و همین امر سبب کاهش سرعت آن­‌ها و نامفهوم شدن جمله می­‌شود.

بلند خوانی

اکثر افراد تا به امروز بر این باور بودند که با بلند خواندن مطالب در ذهنشان به خوبی تثبیت می‌­شود اما باید بگوییم که بلند خوانی نیز یکی از عوامل کند خوانی محسوب می‌­شود. بلندخوانی باعث کاهش انرژی بدن و خستگی عضلات صورت و فک می­‌شود و همین امر سبب کاهش سرعت شما در هنگام مطالعه خواهد بود.

زمزمه کردن زیر لب

زمزمه کردن زیر لب باعث می‌­شود نتوانید با سرعت بالا به مطالعه بپردازید و سرعتتان از یک حد مشخصی فراتر نخواهد رفت.

درون خوانی

خیلی از افرادی که به کند خواندن دچار هستند؛ کلمات را درون ذهن خود زمزمه کرده و صدای آن را می‌­شنوند. این کار باعث کاهش شدید سرعت مطالعه و خستگی و آشفتگی ذهن خواهد شد. درون خوانی را شاید نتوان کامل حذف کرد، ولی می‌شود با تمرین کردن آن را کاهش داد و در حد متعادلی حفظ کرد.

گم کردن خطوط

بسیاری از افراد هنگام مطالعه خطی که مشغول خواندن آن بودند را گم می­‌کنند و مجبور می­‌شوند به اول بازگردند و مجدد شروع به خواندن کنند که این امر نیز از سرعت آن­‌ها کاسته، دچار کند خوانی شده و در نهایت باعث افت کیفیت مطالعه خواهد شد.

مکث و توقف چشمی

در بسیاری از مواقع افراد هنگام مطالعه روی یک کلمه مکث می‌کنند و نمی‌­توانند به مطالعه روان بپردازند. یعنی گاهی از روی چندین کلمه چشمشان پرش می‌کند و گاهی روی یک کلمه چندین ثانیه مکث می‌کنند.

نداشتن برنامه درسی

بسیاری از داوطلبان به دلیل نداشتن برنامه­‌ریزی درسی اصولی و درست مدت زمان غیر استانداردی را به مطالعه تنها یک درس اختصاص می دهند و نسبت به بقیه درس_­­ها بی‌­توجهی می­‌کنند. حتی داوطلبانی هستند که با وجود برنامه‌­ریزی، چندین ساعت را به مطالعه یک درس اختصاص می­‌دهند؛ اما بهتر است بدانید، چنین برنامه­‌ای اصولی و کاربردی نبوده و به جز کندخوانی و صرف انرژی بالا، نتیجه دیگری برای شما نخواهد داشت.

راه­‌های مقابله با کند خوانی

اکنون که با عوامل کند خوانی آشنا شدیم به بررسی راه­‌حل­‌های رفع این مشکل می‌پردازیم.

مطالعه مفهومی

برای پیاده‌سازی روش مطالعه مفهومی باید چند مرحله را طی کنید:

• ابتدا قبل از مطالعه مبحث مورد نظر یک پیش مطالعه (زیر ۳ دقیقه) داشته باشید.
• بعد از پیش مطالعه سراغ متن اصلی رفته و با دقت بیشتری آن را مطالعه کنید. بهتر است در این مرحله زیر کلمات کلیدی و مهم خط بکشید.
• در ادامه کلماتی که زیر آن‌ها خط کشیده شده را مطالعه کنید؛ این مطالعه بهتر است در حدود ۵ دقیقه باشد؛ به طوری که با یک نگاه کلی به کلمات مهم متوجه شوید که آن پاراگراف درباره چه مبحثی بوده است.
• در مرحله آخر سعی کنید مطالبی را که مطالعه کرده‌اید، برای خود به صورت ساده و روان توضیح دهید.

اصلاح روش مطالعه

• سعی کنید از حفظ کردن مطالب بپرهیزید و به هنگام مطالعه متن درس را برای خود تحلیل کنید تا کامل در ذهنتان تثبیت شود. درس­‌های محاسباتی را با حل تمرین برای خود آسان کنید تا با راه­‌حل و شیوه حل سوالات مختلف آشنا شوید.
• از کلی خوانی شروع کنید و بعد به سراغ جزئیات متن مورد نظر خود بروید.
• برای درس خواندن خود بازه زمانی مشخص کنید. سعی کنید مطالعه درس مورد نظر را  تقسیم‌بندی کنید. تمرکز حواس خود را افزایش دهید؛ به این صورت که هنگام بروز افکار مزاحم آن­ها را روی برگه یادداشت کنار دست خود بنویسید و کم کم آن‌ها را از ذهن خود حذف کنید.
• در صورتی که با مشکل گم کردن خطوط مواجه می­‌شوید از یک خودکار کمک بگیرید تا جملات و کلمات را گم نکنید و روند مطالعاتی خود را از دست ندهید.

مطالعه با برنامه­‌ریزی اصولی

در صورتی که داوطلبان برنامه‌ریزی درسی اصولی داشته باشد، می‌­توانند به خوبی درس‌­ها را طبق استانداردهای مطالعاتی، اهمیت در کنکور و با توجه به شرایط و توانمندی‌های فردی خود مطالعه کنند. با وجود این که کندخوانی می‌تواند از عوامل مختلفی نشأت بگیرد، اما می‌توان ادعا کرد که یک برنامه‌ریزی درسی درست و اصولی مشکل کندخوانی تعداد زیادی از افراد را حل می‌کند.

کاهش درون­‌خوانی

یادگیری مهارت تندخوانی موثر‌ترین روش برای کنترل صدای درون و درون‌خوانی است. با تندخوانی یادگیری بهتر صورت می‌گیرد؛ همین افزایش سرعت درس خواندن باعث می‌شود تا داوطلبان فرصت آنچنانی برای درون خوانی نداشته باشد.

کمک گرفتن از موسیقی بی­‌کلام نیز می­‌تواند برای بسیاری از افراد امری کمک کننده در کاهش درون‌­خوانی داشته باشد.

کمک گرفتن از مشاوران

و در آخر به یاد داشته باشید کمک گرفتن از افراد با تجربه در هرزمینه باعث کاهش اتلاف انرژی و وقت شما شده و می‌تواند راه مستقیمی برای حل مشکلات و رسیدن به نتیجه مورد نظر باشد. مراجعه به مشاوران و مشاوره گرفتن از آن­‌ها در بهبود شرایط مطالعه و داشتن برنامه مطالعاتی منظم باعث افزایش عملکرد شما می­‌شود.

سخن پایانی

کند خوانی از مشکلات شایع در مطالعه است و باعث کاهش بازدهی و اتلاف وقت و انرژی می‌شود. در این مقاله به بررسی اختلال کند خوانی و عوامل مرتبط با آن پرداختیم و تلاش کردیم تا با ارائه راه‌­حل­‌ها به شما در رفع این مشکل کمک کنیم.