مقدمه

ما در طول زندگی خود با شنیدن نام کنکور و آزمون، سوالات تستی و چهار گزینه‌ای در خاطرمان می‌آید.

اگر داوطلب شرکت در کنکور کارشناسی ارشد هستید باید بدانید که در طول این راه باید با اصول تست زدن صحیح آشنا باشید تا در زمان و با شیوه مناسب به تست زنی پرداخته و اطلاعات خود را مورد سنجش قرار دهید.

در زمان کنکور کارشناسی به دلیل حجم زیاد درس‌ها و زمان کم، تمرین تست زدن با دشواری و کمبود وقت روبه‌رو بود. اما در کنکور کارشناسی ارشد این قضیه صدق نمی‌کند؛ داوطلبان می‌توانند با برنامه‌ریزی درست و اصولی، زمان لازم جهت تست زدن را در برنامه درسی خود بگنجانند. تست زدن از جمله مهمترین معیارهای مطالعه شماست؛ زیرا از این طریق است که می‌توانید از میزان تسلط خود بر درس‌ها، ماندگاری آن‌ها در ذهنتان و کیفیت مطالعه خود آگاه شوید.

داوطلبان در هنگام سنجش خود در درس‌ها باید حدود 50% تا 70% از تست‌ها را درست زده و در غیر این صورت مرور کلی بر مطالب داشته باشند، البته این مرور نباید از ابتدای کتاب شروع شود، بلکه باید از خلاصه‌نویسی‌ها و حاشیه نویسی‌های خود کمک گرفته و به مرور مطالب مهم بپردازید و در صورتی که درصد کسب کرده از آزمون آزمایشی که از خود گرفته‌اید زیر 45% باشد باید به مرور عمقی مطالب درسی بپردازید. البته این درصدها بنا به نحوه مطالعه، اهمیت درس، زمان و هر فرد متفاوت خواهد بود.

در این مقاله سعی داریم اصول تست زدن صحیح، زمان مناسب شروع تست زدن، شیوه‌های تست زنی، انواع تست‌ها و تمامی نکات تکمیلی در این رابطه را برای شما عزیزان عنوان کنیم.

حافظه کوتاه مدت و بلند مدت

حافظه کوتاه مدت (short term memory) ، که به آن حافظۀ اولیه یا فعال نیز می‌گویند، اطلاعاتی است که در حال حاضر نسبت به آن‌ها آگاهی داریم یا به آنها فکر می‌کنیم. اطلاعات ذخیره شده در حافظه کوتاه مدت را از طریق اطلاعاتی به دست میآوریم که از کانال‌های حسی مانند پوست، گوش و چشم کسب می‌کنیم. حافظه کوتاه مدت محدود است. اغلب بیان شده است که حافظه کوتاه مدت می تواند 7 الی 9 موضوع را در خود نگهداری دهد. برای مثال زمانی می‌خواهیم یک شماره تلفن یا پلاک ماشین و یا مطالب درسی که در دقایقی پیش مطالعه کردهایم را در حافظۀ خود نگه‌داری کنیم.

حافظه بلند مدت (long term memory) به ذخیره اطلاعات در طول یک دوره طولانی اشاره می‌کند. اگر می‌توانید مطلبی را به یاد آورید که چند ساعت گذشته و یا چند دهه قبل اتفاق افتاده است، این اطلاعات به حافظه بلندمدت شما مربوط می‌شود. این اطلاعات عمدتاً در خارج از آگاهی ما قرار دارند، اما در هنگام نیاز می‌توانند وارد حافظه فعال یا کوتاه مدت ما شوند تا از آن‌ها استفاده کنیم.

تست زدن را از کی شروع کنیم؟

بدون شک علاوه بر آشنایی با اصول تست زدن، یکی از موارد مهم آشنایی با زمان مناسب تست زدن است. از سوالات پرتکرار داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد این است که تست زدن را از کی آغاز کنیم؟ بعد از خواندن هر مبحث؟ بعد از پایان هر فصل؟ یا حتی در ماه‌های پایانی منتهی به کنکور؟

برخی از افراد گمان می‌کنند زمان مناسب تست زدن بعد از خواندن درس‌ها است و با نتیجه‌ای که از تست زدن می‌گیرند احساس تسلط بر نتیجه کار را دارند اما باید گفت که طبق تجربیات این طرز فکر اشتباه است؛ زیرا مطالبی که در دقایق پیش از تست زدن مطالعه کردید وارد حافظه کوتاه مدت شما شده است و کاملا طبیعی است که بتوانید به تعداد زیادی از تست‌ها پاسخ صحیح بدهید.

توصیه مشاوران این است زمان اصولی تست‌زدن چیزی حدود 24 تا 48 ساعت و حتی تا 72 ساعت پس از مطالعه مبحث مورد نظر است؛ زیرا مطالب به حافظه بلند مدت شما رفته و اکنون زمان مناسب سنجش عملکردتان است. قابل ذکر است که باز هم به تناسب شرایط هر فرد، این زمان متغیر خواهد بود و شما باید به استراتژی متناسب با شرایط خود دست پیدا کنید.

از دیگر نکات این است که در فاصله زمانی 48 ساعت تا 72 ساعت بهتر است به مطالعه درس‌های دیگر بپردازید تا در هنگام تست‌زدن مغز شما توانایی بازیابی مطالبی که در گذشته خوانده است را در میان سایر مباحث پیدا کند و اکنون نتیجه‌ای که از آزمون خود دریافت می‌کنید به میزان یادگیری شما از مطالب نزدیکتر است. البته برخی از اساتید و رتبه‌های برتر اعتقاد دارند که باید بلافاصله پس از مطالعه تست زده شود تا میزان توجه و کیفیت مطالعه همان موقع مشخص شود؛ برای این موضوع شما می‌توانید چند تست محدود را بلافاصله پس از مطالعه حل کنید.

نکات تست‌زنی صحیح و حرفه‌ای

در این قسمت قصد داریم شما را با نکات ضروری تست زدن و انواع تست‌ها آشنا کنیم.

همانطور که می‌دانید برای موفقیت در هرکار نیاز است تا نکات مربوط به آن را به بهترین شکل رعایت و اجرا کنیم. تست زدن هم از این قاعده مسثنی نیست.

تست‌زدن در هر درس با دیگری متفاوت است. بدین معنا که به طور مثال در برخی از درس‌های محاسباتی نیاز است تا بعد از مطالعه آن مبحث تست‌ها را تقسیم‌بندی کنید و در چند مرحله به پاسخگویی و حل آن‌ها بپردازید.

باید توجه داشته باشید که تست‌زدن به تنهایی کافی نخواهد بود. شما باید در حفظ و نگهداری پاسخ تست‌ها نیز کوشا باشید؛ در زمان مرور و جمع‌بندی می‌توانید به سراغ سوال‌هایی بروید که موفق به پاسخ دادن به آن‌ها نشده بودید.

مطالعه پاسخنامه برای داوطلبان مانند مرور دوباره درس‌ها عمل می‌کند و فرصت بازخوانی مباحثی را در آن ضعیف هستند را در اختیارشان قرار میدهد.

نکته دیگر در رابطه با تست‌های تالیفی است که باید در نظر داشته باشید زدن تست تالیفی در برخی از درس‌ها کاملا بیهوده بوده و باعث تلف شدن زمان ارزشمند شما می‌شود مانند درس زبان انگلیسی؛ زیرا روند و قالب اغلب تست‌های کنکور کارشناسی ارشد در بخش زبان انگلیسی مشخص بوده و زدن تست‌های تالیفی سود چندانی نخواهد داشت. اما تست‌های تالیفی در دروس محاسباتی مانند ریاضی و آمار، مدیریت ریسک و … و دروس تئوری‌تر مانند بازاریابی کمک کننده خواهند بود؛ زیرا شما را با تمامی سوالاتی که می‌توان از متن کتاب مطرح کرد آشنا می‌کند.

از دیگر توصیه‌ها این است که در اولین باری که تست یک مبحث را می‌زنید، تمام تست‌ها را حل نکنید و تعدادی را برای آینده نگه دارید؛ برای مثال می‌توانید به صورت زوج و فرد تست ها را انتخاب کنید و پاسخ دهید.

برخی دیگر از نکات مربوط به اصول تست زدن صحیح عبارتند از:

علامت‌گذاری کردن سوالات وقت‌گیر
مدیریت زمان تست‌ها در هنگام آزمون
حذف گزینه‌های غلط
دقت در مضمون سوال و جواب‌ها آن
توجه به جواب‌های مشابه و بازخوانی آن‌ها

انواع تست‌

در کنار دانستن اصول تست زدن، آگاهی از انواع تست‌ها برای سنجش اطلاعات و مرور و جمع‌بندی، می‌تواند نقش موثری داشته باشد که در ادامه به بررسی این مسئله می‌پردازیم.

تست‌های آموزشی

تست‌های آموزشی همانطور که از نام آن‌ها پیداست در جهت یادگیری و تثبیت مفاهیم در ذهن داوطلبان برنامه‌ریزی شده‌اند و نه سنجش میزان اطلاعات شما. تست‌هایی که همراه درس حل می‌شوند برای یادگیری دقیق مطالب هستند. در این مرحله زمان ملاک اصلی ما نیست و همچنین تعداد تست‌هایی که در این مرحله حل می‌شوند خیلی زیاد نبوده و اغلب تست‌های طبقه بندی شده و موضوعی هستند. حل و بررسی تست های حل شده در اولویت قرار دارند.

تست‌هایی که بعد از اتمام یک مطلب به سراغ آن‌ها می‌رویم جهت رفع اشکال بوده و بر طرف کردن نکات مبهم و تسلط بر درس‌ها ایجاد شده‌اند. تست های این مرحله باید درجه بندی شده باشند و از آسان به سخت قرار گرفته باشند.

تست زنی برای آزمون‌ها

در تست زنی آزمون‌ها، در وهله اول آموزش شیوه تست زنی مهم است که باید برای هر سوال چه میزان زمان اختصاص داده شود و با شیوه سوالاتی که از هر درس می‌آید، آشنا شوید.

تست زنی برای جمع‌بندی

این مدل تست زدن نیز همانطور که از نام آن پیداست جهت جمع‌بندی تمامی مطالبی که داوطلبان مطالعه کرده‌اند ترتیب داده شده است تا دید وسیع‌تری نسبت به میزان یادگیری از مباحث مطالعه شده به دست آورده و در صورت دریافت درصد پایین در درسی به تقویت آن بپردازند و خود را برای آزمون اصلی آماده سازند.

سخن پایانی

آشنایی با اصول تست زدن نقش مهمی در مسیر مطالعاتی شما دارد. در این مقاله به بررسی اهمیت تست زدن در دوران مطالعاتی برای کنکور کارشناسی ارشد، برخی نکات درباره اصول تست زدن، زمان مناسب شروع تست زدن و رابطه آن با حافظه کوتاه مدت و بلند مدت پرداختیم و امیدواریم اطلاعات مفیدی در این خصوص در اختیار شما قرار داده باشیم.